Sociale veiligheid is een thema dat bij steeds meer zorgorganisaties wordt gezien als speerpunt. Door verschillende veranderingen in het zorgstelsel, bijvoorbeeld de invoering van het scheiden van wonen en zorg in de ouderenzorg, verandert de mate waarin medewerkers met dit thema te maken krijgen. Als het gaat om ‘sociale veiligheid’, kan het gaan om onderwerpen als verbale en fysieke agressie, pesten en ander grensoverschrijdend gedrag.
Veranderende zorgzwaarte in zowel intramurale en extramurale setting
De intreding van het scheiden van wonen en zorg heeft zo zijn implicaties. Mensen met een relatief zware zorgvraag (de ‘hogere ZZP’) ontvangen zorg in een woonzorgcentrum (verpleeghuis), terwijl de mensen die thuis zorg en ondersteuning krijgen (thuiszorg) ook vaak een zwaardere zorgvraag hebben dan enkele jaren gelleden. Daarnaast is de informele zorg toegenomen, waardoor mantelzorgers een steeds belangrijke rol hebben genomen in het verlenen van zorg en ondersteuning aan hun naaste. Dit leidt ertoe dat zij vaak ook een mening/visie hebben op de (manier waarop) formele zorg die wordt geleverd. Kortom: de omgeving waarin de zorg wordt verleend is veranderd. En verandert verder.
Sociale veiligheid direct van invloed op werkbeleving en verzuim
Voor zorgorganisaties is het van groot belang om, helemaal in tijden van krapte op de arbeidsmarkt, goed zicht te houden op de werkbeleving van medewerkers. Door vroegtijdig te signaleren en te acteren, kan de werkbeleving positief worden beïnvloed. Maar ook kan ziekteverzuim worden voorkomen. Onderzoek dus niet alleen standaardthema’s in medewerkersonderzoek als werkplezier, ervaren werkdruk of de tevredenheid over zaken als arbeidsvoorwaarden en interne communicatie. Stel juist ook vragen die gaan over sociale veiligheid. Herkent men een voorval als incident? Zo ja, meldt men dit dan als een MIC/MIM? Waarom wel/niet? Wanneer ervaart men eigenlijk een voorval als ‘ontoelaatbaar’ of ‘grensoverschrijdend’? Wanneer klop je wel of niet aan bij de vertrouwenspersoon? Weet men überhaupt dat er een vertrouwenspersoon is en op welke wijze deze te benaderen is? Etc. Sociale veiligheid start bij bewustwording onder medewerkers.
Oplossingen om tot effectief beleid te komen
Het opstellen van beleid, protocollen en spelregels omtrent het omgaan met incidenten en grensoverschrijdend gedrag vraagt eerst om inzicht. ZorgfocuZ kan hierbij helpen, bijvoorbeeld door:
- Een meer algemeen medewerkersonderzoek op te zetten en uit te voeren, bijvoorbeeld met een op maat gemaakte vragenlijst of via de methodiek van de Noordelijke WerkbelevingsMonitor. Zie hier enkele praktijkvoorbeelden van dit soort onderzoeken.
- Een vragenlijst specifiek gericht op het meten van (aspecten van) sociale veiligheid op de werkvloer, zoals we bijvoorbeeld opzetten en uitvoerden bij ouderenzorgorganisatie Sensire en waarover we een voorbeeldcase opnamen.
Wij hebben de beschikking over diverse oplossingen om (aspecten van) sociale veiligheid in beeld te brengen en te meten. Voor meer informatie hierover, kunt u direct contact opnemen met projectleider Robbert Klein Koerkamp: r.klein.koerkamp@zorgfocuz.nl en 06 4131 1758.