Gemeenten hebben door de uitbreiding van de Wmo, de stelselherziening in de jeugdzorg en de Participatiewet er nogal wat (zorg)taken bijgekregen. Gemeenten staan hierbij voor de grote opgave om kwalitatief goede zorg te realiseren voor minder geld. Met de toename aan verantwoordelijkheid is een stevige informatiepositie essentieel. Met goed onderzoek kan invulling worden gegeven aan deze informatiebehoefte. Wij ondersteunen gemeenten, maar ook ministeries, brancheorganisaties en andere betrokken partijen met het uitvoeren van beleidsonderzoek in het sociaal domein.
Doelmatigheid en doeltreffendheid van beleid
Beleidsonderzoeken hebben vaak betrekking op doeltreffendheid (worden de gestelde doelen bereikt?) en doelmatigheid (staat het behalen van de doelen in verhouding met de ingezette middelen?) van het ingezette beleid. Vraagstukken waar wij ervaring mee hebben, zijn bijvoorbeeld:
- Wordt er conform het beleid sociaal domein gewerkt en wat zijn de effecten in de praktijk?
- Wat is de kwaliteit van zorg geleverd door zorgaanbieders? Werken deze conform de richtlijnen?
- Welke taken en bevoegdheden zijn belegd in de wijkteams, hoe worden die uitgeoefend en wat levert dat op?
- Welke relatie is er tussen bezuinigingen op de zorgbudgetten, hoogte van eigen bijdrages op zorgmijdend gedrag van burgers?
Kijk op de webpagina van onze voorbeeldcases van beleidsevaluaties die wij voor gemeenten hebben uitgevoerd.
Thema’s
Om u beter inzicht te geven in onderzoeksthema’s waar wij ons mee bezig houden, hebben wij hieronder een paar van deze thema’s voor u op een rijtje gezet:
Soorten beleids- en evaluatieonderzoeken
Rekenkameronderzoek
Een rekenkameronderzoek speelt een belangrijke rol binnen gemeenten door onafhankelijk inzicht te bieden in de doeltreffendheid, rechtmatigheid en efficiëntie van overheidsuitgaven en beleid. Het bevordert transparantie en verantwoording, en helpt bij het identificeren van zwakke punten om de dienstverlening te verbeteren.
213a onderzoek
Artikel 213a van de Gemeentewet verplicht het college tot periodiek zelfonderzoek naar de doelmatigheid en doeltreffendheid van hun bestuur, om te controleren of het gemeentelijk beleid effectief en efficiënt wordt uitgevoerd en of organisatie en middelenbeheer aan de eisen voldoen. ZorgfocuZ voert dit onderzoek uit voor en met gemeenten.
Procesevaluatie
In de zorg en sociale sector gebruiken organisaties diverse werkwijzen en methoden. Organisaties kunnen hun eigen interventies laten toetsen en opnemen in databanken van kennisinstituten zoals Movisie, Vilans en het Nederlands Jeugdinstituut (NJi). Voor opname is een procesevaluatie nodig, die de effectiviteit en verbeterpunten van de interventie in kaart brengt. Wij ondersteunen organisaties bij deze evaluaties.
Calamiteitenonderzoek
Calamiteiten kunnen in elke organisatie optreden en leiden tot politieke en media-aandacht. Bij incidenten is het aan te raden, en soms verplicht, om een grondig onderzoek uit te voeren. Een externe, onafhankelijke deskundige kan daarbij geruststelling bieden. ZorgfocuZ ondersteunt organisaties in het uitvoeren van calamiteitenonderzoek om de kernoorzaken te identificeren en waardevolle inzichten te geven, zodat ze kunnen leren van het voorval en preventieve maatregelen kunnen nemen voor de toekomst.
FocuZ5
Voor organisaties met maatwerk onderzoeksvragen is het belangrijk om vooraf een goed doordacht onderzoeksplan op te stellen. Dit plan helpt om de onderzoeksvraag effectief te beantwoorden. ZorgfocuZ ondersteunt organisaties bij het opstellen van deze plannen via de ‘FocuZ5-aanpak’.
Veelgestelde vragen
Wat is beleidsonderzoek?
Beleidsonderzoek richt zich op het begrijpen, evalueren en verbeteren van beleid. Het doel van beleidsonderzoek is om inzicht te krijgen in de doelmatigheid en doeltreffendheid van uw beleid en op basis daarvan tot onderbouwde aanbevelingen te komen. Wij voeren beleidsonderzoeken uit voor onder andere ministeries, provincies, gemeenten en waterschappen, maar kunnen ook andere organisaties ondersteunen bij hun beleidsevaluaties.
Waar kan ik beleidsonderzoek naar laten doen?
Beleidsonderzoek kan tal van vormen aannemen. Omdat brede vragen leiden tot brede antwoorden, kiezen organisaties er vaak voor om een bepaald domein of onderdeel van het beleid onder de loep te nemen. Wilt u bijvoorbeeld als gemeente onderzoek laten doen naar de mate waarin het beleidsplan sociaal domein rekening houdt met de toegankelijkheid voor bepaalde doelgroepen? Of wilt u toetsen of er op de juiste wijze uitvoering kan worden gegeven aan de doelen die in het duurzaamheidsbeleid zijn opgesteld? Het is allemaal mogelijk, en wij denken graag met u mee over de vraagstelling en scope van uw informatiebehoefte.
Hoe wordt een beleidsonderzoek uitgevoerd?
Beleidsonderzoek kan worden uitgevoerd aan de hand van kwalitatieve of kwantitatieve methoden, of een mix van beide. Vaak worden interviews afgenomen, bijvoorbeeld met mensen die bij de totstandkoming van het beleid betrokken zijn geweest of hier uitvoering aan moeten geven. Deze interviews kunnen op locatie, telefonisch of via videobellen plaatsvinden. Daarnaast wordt er vaak aan de hand van documentstudie gekeken welke doelen, uitgangspunten en afspraken er in het beleid (en in andere relevante documenten) zijn opgesteld. Wij stemmen de in te zetten methoden af op uw specifieke wensen en behoeften.
Hoe worden de kaders voor een beleidsonderzoek bepaald?
Wij gaan graag met u in gesprek om te kijken welke kaders passend zijn voor uw informatiebehoefte. Hoe lang gaat het onderzoek duren? Welke methoden adviseren wij om in te zetten? Wat is er nodig om de juiste afbakening te bepalen? Welke middelen zijn er beschikbaar om het onderzoek uit te voeren? Dit zijn allemaal overwegingen die de inrichting van het onderzoek bepalen. Wij kunnen hier in adviseren, maar stemmen ook graag met u af over de kaders die leidend zijn bij uw vraag.
Wat zijn de kosten van een beleidsonderzoek?
De kosten van beleidsonderzoek variëren, en zijn afhankelijk van de omvang van het onderzoek en de specifieke behoeften van de organisatie. U kunt contact met ons opnemen voor een op maat gemaakte offerte, of een vrijblijvend gesprek waarin wij meedenken over de kaders van uw vraag.
Wat kunnen wij voor u betekenen?
Wilt u meer weten over het beleidsonderzoek voor gemeenten of wilt u direct een offerte aanvragen? Neem gerust contact op met onze collega’s Jesse Hulsebosch of Arjan Rozema en laat u overtuigen van onze meerwaarde.
U kunt ons ook bereiken via ons contactformulier of u kunt ons bellen op 050 – 82 00 461 (kantoor Groningen) of 030 – 20 74 269 (kantoor Utrecht).